ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆಯೇ ಮೂಲ ಕಾರಣ!

(ಹೊಸ ದಿಗಂತ ದಿನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡ ಲೇಖನ) 

ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರದ ಮೇಲೆ ಅಪಾರ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಓಟು ಕೊಟ್ಟು ಗೆಲ್ಲಿಸಿದ  ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರಿಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಅಪಾರ ಬೇಸರವನ್ನು ಮೂಡಿಸಿವೆ. ಒಂದು ರೂಪಾಯಿಗೆ ಅಕ್ಕಿ ಕೊಡುವ ಯೋಜನೆ ಎಂತಹ ಅನಾಹುತವನ್ನು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಲಿದೆ ಅನ್ನುವುದು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯನವರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇಡೀ ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಹಲವು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬೋಗಸ್ ರೇಷನ್  ಕಾರ್ಡ್ ಗಳಿವೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಬಳ  ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲ ಅನ್ನುವುದೊಂದು ಬಿಟ್ಟು, 5-6 ಎಕರೆ ಜಮೀನು ,ಮನೆ, ಇತರ ಆದಾಯ ಇರುವ ಜನರು ಕೂಡ ಬಿಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಅನುಕೂಲಸ್ಥ ಜನರೇ ಬಿಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಇವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೂಡ ಲಕ್ಷ ಮುಟ್ಟಬಹುದು. ಇನ್ನೊಂದು ವಿಷಯವೇನಂದರೆ, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಅನೇಕ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಅಕ್ಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜೋಳವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ  ಅನ್ನಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ, ಅಂಬಲಿಯನ್ನು ಊಟ ಮಾಡುವವರೆ ಹೆಚ್ಚು. ಹಾಗಾಗಿ ಅಕ್ಕಿಯ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರಿಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಎದ್ದುಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.  ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರಿಗೆ ಅಕ್ಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜೋಳ, ಗೋಧಿಯ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಇದೆ.

3 ರೂಪಾಯಿಗೆ  ಒಂದು ಕೇಜಿ ಅಕ್ಕಿ ಇರುವಾಗಲೇ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಅಕ್ಕಿ, ಗೋಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದು, ಅದನ್ನು ದಿನಸಿ ಅಂಗಡಿಗಳಿಗೆ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದ  ಅನೇಕ ಘಟನೆಗಳು ಹಿಂದೆ ವರದಿಯಾಗಿವೆ. ಇದು ಪ್ರತಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣುವಂತಹದ್ದು. ಸೊಸೈಟಿಯ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯವರೇ ಕದ್ದು ಮಾರಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಬಿದ್ದ ಘಟನೆಗಳು ಕೂಡ ಕಡಿಮೆ ಏನಿಲ್ಲ.  ಹೀಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಪಡಿತರ ಚೀಟಿಯಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿರುವ  ಇಂತಹ ಹಗಲು ದರೋಡೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಮೊದಲು ಗಮನ ಹರಿಸಿ, ಮೂಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಪರಿಹರಿಸಿ, ಆಮೇಲೆ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿಗೆ ಒಂದು ಕೇಜಿ ಅಕ್ಕಿ ಕೊಡಬಹುದಿತ್ತು.  ಬೋಗಸ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ಮೊದಲು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿ. ಅವುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ಅರ್ಹರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಈ ರೀತಿಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರೆ ಖಂಡಿತ ಈಗಿನ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಮೆಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದರೇನೋ! ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಎಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದವರು  ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುಕೂಲಸ್ಥರಲ್ಲ ಅನ್ನುವುದನ್ನು ಮೊದಲು  ಸರ್ಕಾರ  ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಎಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ ದಾರರನ್ನು ಈ ಸೌಲಭ್ಯದಿಂದ ದೂರವಿಟ್ಟಿರುವುದು ಕೂಡ ಸಮಂಜಸವಲ್ಲ. ಖಾಸಗಿ ಹಾಗೂ ಒಳ್ಳೆಯ ಜಮೀನುದಾರನಿಗೆ ಬಿಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್  ತುಂಬಾ ಬೇಗ ಸಿಗುವಾಗ, ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಬಳ ಪಡೆಯುವನಿಗೆ ಬಿಪಿಎಲ್ ಬದಲು ಎಪಿಎಲ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕೆಳ ದರ್ಜೆಯ ಕೆಲಸಗಾರರು ಲಂಚ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಕಾರಣ ಸಿಕ್ಕಹಾಗಾಯಿತು. ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಿದಾಗ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ 4000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ವಿನಿಯೋಗ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಾಗವನ್ನು ಕೆಟ್ಟು ನಾರುತ್ತಿರುವ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸರಿ ಪಡಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಂಡರೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಒಳ್ಳೆಯದಿತ್ತು. ತಿಂಗಳಿಗೆ 3-4 ಸಾವಿರ ಹಣ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸಂಬಳ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅಂದ ಮೇಲೆ ಅವರು ಅನುಕೂಲಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಅಂತ ಹೇಳಲಾಗದು. ಈಗಾಗಲೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಇತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಅರೆಕಾಲಿಕ ಕೆಲಸಗಾರರು ಕೂಡ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದ ಕೆಲವು ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಬಡವರಲ್ಲಿ ಅತಿ ಕಡು ಬಡವರನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಯೋಜನೆ ನೀಡಿದರೆ ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನ. ಅದರಲ್ಲೂ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿ ದುಬಾರಿ ನಗರವಾದ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವೇ?

ಎರಡನೇಯದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ಖಾಸಗಿ ಸಾರಿಗೆಯವರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಹಾಗೆ  ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಕಾಣುವಂತೆ  ಬಿಎಮ್ಟಿಸಿ ಹಾಗೂ ಕೆಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ ಬಸ್ ದರವನ್ನು  ಏಕಾ ಏಕಿ ಏರಿಸಿ ಜನರ ಜೇಬಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಕತ್ತರಿಹಾಕಿದೆ. ತಿಂಗಳಿಗೆ 5-6ಸಾವಿರಕ್ಕೆ ದುಡಿಯುವವರು  ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲಾ ಸಿಗುವ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿ ಬಸ್ ಜಾರ್ಜ್  ಓಡಾಟಕ್ಕೆ ಇಂತಿಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಮೀಸಲಾಗಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ತಿಂಗಳ ಆತನ ಬಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಏರಿಕೆ ಆದರೆ, ಆತ ಉಳಿದ ಖರ್ಚು,  ಸಂಸಾರ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಬೇರೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹಣ ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾನೆ.  ಏಷ್ಟೋ ಬಾರಿ ಬಿಎಮ್ಟಿಸಿ ಬಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡಕ್ಟರ್ಗಳು ಕೇವಲ 5 ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು  ಜೇಬಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋಗಿ, ಟಿಕೆಟ್ ಕೊಡದೇ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು  ಮೇಲಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ದಂಡ ಕಟ್ಟಿದ  ಘಟನೆಗಳು ಕೂಡ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ  ಬಿಎಮ್ಟಿಸಿ ಕಂಡಕ್ಟರ್, ಡ್ರೈವರ್ಗಳು ಸಂಸ್ಥೆ ನೀಡುವ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿ ಸಂಸಾರ ನಡೆಸಲಿಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ, ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಾಗದ ಹಾಗೆ ಖಾಸಗಿ ಟ್ರಾವೆಲ್ಗಳಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಐಸಿ ಎಜೆಂಟಗಳಾಗಿ ಕೂಡ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾ ಸಂಸಾರವನ್ನು ಹೇಗೋ ನಿಭಾಯಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅನೇಕರು ಉದ್ಯೋಗದ ಜೊತೆಗೆ ಉಪ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಮಾಡುವುದು ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಂತಹ  ನಗರದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ದುಡಿಯದಿದ್ದರೆ ನ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬದುಕುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ ಅಂತ ಈ ರೀತಿ ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ಕಡೆ ದುಡಿದು ಸಂಸಾರದೂಗಿಸುವವರ ಮಾತು.  ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಸ್ಗಳ ದರವನ್ನು ಏಕಾಏಕೀ ಈ ರೀತಿ ಏರಿಸಿದರೆ, ಜನರು ಸರ್ಕಾರಿ  ಬಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ತಾನೇ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿಯಾರು? ಖಾಸಗಿಯವರು ಸರ್ಕಾರಿ  ಬಸ್ಗಳಿಗಿಂತ ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೌಲಭ್ಯ ನೀಡಿ, ಅವರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ದರಕ್ಕೆ ಸುಖಕರ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ನೀಡುವಾಗ ಜನರು ಸಕರ್ಾರಿ ಬಸ್ಗಳ ಕಡೆಗೆ ಮುಖಮಾಡುವುರೇ? ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಸರ್ಕಾರ  ಬಸ್ಗಳು ಜನರಿಗೆ ಕೊಡುವ ಅಷ್ಟು ಹಣದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನಾದರೂ ನೀಡುತ್ತವೆಯೇ?. ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಉತ್ತಮ ಎಸಿ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ  ಬಸ್  600 ರೂಪಾಯಿ ಇಟ್ಟರೆ, ಖಾಸಗಿಯವರು ಕೇವಲ 400 ರೂಪಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ಸೌಲಭ್ಯ ನೀಡಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡುಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಎರಡು ದರಗಳು ಮತ್ತು ನೀಡುವ ಬಸ್ಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಖಾಸಗಿ ಬಸ್ಗಳು, ನಮ್ಮ ಸಕರ್ಾರಿ ಬಸ್ಗಳಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮ ಕಂಡಿಷನ್ ಹೊಂದಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ  ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆ ನೀಡುತ್ತಿವೆ.. ಕೆಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ, ಬಿಎಮ್ಟಿಸಿ ಬಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಕೊಡುವುದಕ್ಕಿಂತ, ಖಾಸಗಿ ಬಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಹಣ ಕೊಟ್ಟು ಓಡಾಡಿ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಣ ಉಳಿಸಬಹುದಲ್ಲ ಅನ್ನುವ ಯೋಚನೆ ಪ್ರತಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೂ ಬಂದೇ ಬರುತ್ತೆ. ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಖಂಡಿತ ಕೆಎಸ್ಆರ್ಟಿಸಿ, ಬಿಎಮ್ಟಿಸಿ ಬಸ್ಗಳು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.  ಖಾಸಗಿಯವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗ್ರಾಹಕರು ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಿಂದಲೂ ಆದಾಯವನ್ನು ಅವರೇ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಬಸ್ಗಳ ದರ ಏರಿಕೆ ಲಾಭಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಷ್ಟವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.  ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ  ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಕರ್ಾರ ಇರುವುದರಿಂದ ಡಿಸೇಲ್ ಸಮಸ್ಯೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಪರಿಹಾರವಾದರೆ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ಕೇಜಿ ಅಕ್ಕಿ ನೀಡಲು 4000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಖಚರ್ು ಮಾಡುವ ಸಕರ್ಾರ, ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಈಗಾಗಲೇ ಮನವಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಂತೆ 200 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಅನುದಾನವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ, ಸಂಸ್ಥೆಗೂ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗುತ್ತದೆ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೂ ಕೂಡ ತುಂಬಾ ಹಗುರವಾಗುತ್ತದೆ.  ಎಲ್ಲಡೆ ಭ್ರಷ್ಟಚಾರ ತಾಂಡವವಾಡುತ್ತಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ಹುದ್ದೆಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಕರ್ಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೆಲ್ಲಾ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಹಣವನ್ನು ಕಿತ್ತು ತಿನ್ನುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಲಂಚ ಕೊಡದೇ ಏನೂ ಕೆಲಸ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಅನ್ನುವ ಮಾತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ವಾತಾವರಣ ಈಗಾಗಲೇ ಇರುವಾಗ ಸಕರ್ಾರದ ಇಂತಹ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು   ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಈಡು ಮಾಡುತ್ತವೆ.  50 ರೂಪಾಯಿ ಕೊಟ್ಟು ಒಂದು ಕೇಜಿ ಟೊಮೋಟೋ ಕೊಳ್ಳದೇ ಇದ್ದರೂ ಬದುಕಬಹುದು, ಆದರೆ  ಪ್ರತಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕೇಜಿ ಅಕ್ಕಿ ಇಲ್ಲದೇ ಇದ್ದರೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಂತಹ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬದುಕುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ.  ತಿಂಗಳ ಸಂಸಾರ, ಮಕ್ಕಳ ಖಚರ್ು, ದುಬಾರಿ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಖಂಡಿತ ಟೇಬಲ್ ಕೆಳಗಿನ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಜನರು ಮುಂದುವರೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಆಶ್ಚರ್ಯವೇನಿಲ್ಲ ! ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೆಲೆಏರಿಕೆಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹಾಕಿದರೆ, ಖಂಡಿತ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಸಕರ್ಾರವೇ ಕೈತುಂಬ ಸಂಬಳ, ಅದರಲ್ಲೇ ಇಡೀ ಸಂಸಾರ ತೂಗಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವಷ್ಟು ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರೆ, ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಇರುವವರು ಖಂಡಿತ ಲಂಚ ಮುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜನವಿರೋಧಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪಾಲಿಸಿಗಳು ಮೊದಲು ಬದಲಾಗಬೇಕು.